नवी दिल्ली, 2 मे : कार चालवताना स्टीयरिंग व्हीलचा वापर करणे खूप महत्त्वाचे आहे. कारण कारचे नियंत्रण स्टीअरिंगद्वारे केले जाते. ड्रायव्हिंग करताना, ड्रायव्हर सुरक्षितपणे गाडी चालवण्यासाठी स्टीयरिंग व्हील वापरतो. भारतात, कारचे स्टेअरिंग उजव्या बाजूला असते. त्यामुळे अमेरिका, युरोपीय देशांसह अनेक देशांमध्ये वाहनांचे स्टेअरिंग डाव्या बाजूला असते. झी न्यूज हिंदीने यासंदर्भात वृत्त दिले आहे.
इतकंच नाही तर भारतात कार रस्त्याच्या डाव्या बाजूला चालवल्या जातात कारण स्टेअरिंग उजव्या बाजूला आहे. तर अमेरिका आणि युरोपीय देशांमध्ये स्टेअरिंग डाव्या बाजूला आणि वाहने रस्त्याच्या डाव्या बाजूला चालवली जातात. या मागचे खरे कारण जाणून घेऊया. खरे तर याचे उत्तर इतिहास, संस्कृती आणि काही प्रमाणात विज्ञानात आहे.
सुरुवातीला या रस्त्याच्या कडेला वाहने धावत असत
‘द सन’ वेबसाइटच्या अहवालानुसार, 19व्या शतकात जेव्हा कार धावू लागल्या, तेव्हा सर्व देशांनी रस्त्याच्या डाव्या बाजूला म्हणजेच वाहनाच्या स्टीयरिंग व्हीलच्या बाजूने चालवण्यास प्राधान्य दिले. गाड्या आल्यानंतर त्याने रस्त्याच्या डाव्या बाजूला गाडी चालवायला सुरुवात केली म्हणजेच त्याचे स्टेअरिंग उजव्या बाजूला होते. मात्र, पेट्रोलवर धावणाऱ्या वेगवान गाड्या बाजारात आल्यावर अनेक देशांनी स्टेअरिंग डाव्या बाजूला हलवून वाहने रस्त्याच्या उजव्या बाजूने चालवण्यास सुरुवात केली.
त्याची सुरुवात इंग्रजांनी केली होती
हा ट्रेंड विशेषतः ब्रिटीश साम्राज्याचा भाग असलेल्या आणि त्यांच्यापासून स्वातंत्र्य मिळालेल्या देशांमध्ये सुरू झाला. जरी इंग्रजांनी स्वत: रस्त्याच्या डाव्या बाजूने गाडी चालवण्यास सुरुवात केली.
रस्त्याच्या उजव्या बाजूने वाहन चालवणे अधिक सुरक्षित आहे ही कल्पना बहुतेक लोक उजव्या बाजूने चालवतात या गृहीतावर आधारित आहे. अशा परिस्थितीत रस्त्याच्या उजव्या बाजूने वाहनावर नियंत्रण ठेवणे त्यांना सोपे जाते. असाही एक विश्वास आहे की उजवीकडे वाहन चालवल्याने चालकांना येणारी वाहने अधिक चांगल्या प्रकारे पाहता येतात, त्यामुळे समोरासमोर टक्कर होण्याचा धोका कमी होतो.
भारतात कार रस्त्याच्या डाव्या बाजूने चालतात
ब्रिटिशांपासून स्वातंत्र्य मिळालेले सर्वच देश रस्त्याच्या उजव्या बाजूने कार चालवत नाहीत. आयर्लंड, माल्टा आणि भारत देखील एकेकाळी ब्रिटिश साम्राज्याचा भाग होते. असे असूनही, या देशांमध्ये वाहन चालवणे रस्त्याच्या डाव्या बाजूला केले जाते, म्हणजेच या देशांमध्ये स्टीयरिंग व्हील उजव्या बाजूला आहे. हे ड्रायव्हिंगच्या जुन्या सवयी, स्विचिंग खर्च, गैरसोय आणि ड्रायव्हर्सना पुन्हा प्रशिक्षित करण्यात अडचण यांमुळे आहे.
सुरक्षिततेची पातळी ठरवणारे घटक
रस्त्याच्या कोणत्या बाजूने वाहन चालवणे अधिक सुरक्षित आहे? या संदर्भात अद्याप कोणताही निश्चित अभ्यास न झाल्याने वाद कायम आहे. तज्ज्ञांच्या मते, रस्ते सुरक्षेवर परिणाम करणारे अनेक घटक आहेत, ज्यात रस्ते पायाभूत सुविधा, वाहतूक कायदे आणि चालकाचे वर्तन यांचा समावेश आहे. हे सर्व मिळून देशातील रस्ते सुरक्षेची पातळी निश्चित करतात.
