Kashmiri Saffron:काश्मीरच्या नयनरम्य प्रदेशाने केशर लागवडीच्या क्षेत्रात एक उल्लेखनीय परिवर्तन पाहिले आहे. चिराग शिंदे आणि क्रिश अधिया यांच्या नाविन्यपूर्ण प्रयत्नांमुळे या प्रदेशात या “रेड गोल्ड”ची लागवड करण्याच्या जुन्या परंपरा पुन्हा जिवंत झाल्या आहेत, ज्यांनी तेव्हापासून संपूर्ण केशर उद्योगाचे लक्ष वेधून घेतले आहे.
“आधुनिक फार्म” चे प्रणेते
चिराग शिंदे आणि क्रिश अधिया, हे दोघेही दूरदर्शी उद्योजक, काश्मीरमध्ये केशर लागवडीच्या पुनरुत्थानामागे प्रेरक शक्ती आहेत. कृषी व्यवस्थापनाची पार्श्वभूमी असलेले चिराग शिंदे यांनी कृषी शास्त्रात पदवी प्राप्त केली आहे. दुसरीकडे, क्रिश अधिया हा एक वैमानिक अभियंता आहे ज्याला नियंत्रित वातावरणाची आवड आहे. या दोघांनी मिळून प्रदेशातील पारंपारिक केशर शेती पद्धतींना एक नवीन दृष्टीकोन आणला.
या दोघांनी एप्रिलमध्ये “मॉडर्न फार्म” नावाचा त्यांचा प्रकल्प सुरू केला. काश्मीरच्या आव्हानात्मक वातावरणात केशर लागवडीसाठी आदर्श परिस्थिती निर्माण करणे हे त्यांचे प्राथमिक ध्येय होते.(SaffronCultivation) हे साध्य करण्यासाठी, त्यांनी अचूक तापमान आणि आर्द्रता नियंत्रणासह अत्याधुनिक हरितगृहे उभारली, ज्यामुळे केशरच्या बल्बांना भरभराट होण्यासाठी सर्वोत्तम वातावरण मिळू शकेल.
Kashmiri Saffron:अत्याधुनिक तंत्रज्ञान आणि नाविन्य
चिराग शिंदे आणि क्रिश अधिया यांनी सादर केलेल्या प्रमुख नवकल्पनांपैकी एक म्हणजे ग्रीनहाऊसमध्ये “ग्रो लाइट्स” चा वापर. हे दिवे केशर वनस्पतींसाठी योग्य प्रकाशाचा स्पेक्ट्रम प्रदान करण्यात, त्यांची वाढ आणि गुणवत्ता वाढविण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात. त्यांच्या केशर लागवड प्रक्रियेत वापरलेले प्रगत तंत्रज्ञान आणि उपकरणे त्यांना पारंपारिक पद्धतींपासून वेगळे करतात.
काश्मिरी मोगरा केशर
ते ज्या भगव्या जातीची लागवड करत आहेत ती “काश्मीरी मोगरा” म्हणून ओळखली जाते. केशराचा हा विशिष्ट प्रकार केवळ काश्मीर प्रदेशासाठीच आहे आणि त्याच्या अपवादात्मक गुणवत्तेसाठी प्रसिद्ध आहे. चिराग आणि क्रिश यांच्या प्रयत्नांनी या अनोख्या केशरची प्रमाणिकता आणि गुणवत्ता जपण्यावर भर दिला आहे, त्याच बरोबर त्याचे उत्पादनही वाढवले आहे.
आव्हानांनी भरलेला त्यांचा प्रवास ऑक्टोबरमध्ये जेव्हा पहिली भगवी फुले उमलली तेव्हा एका महत्त्वपूर्ण वळणावर पोहोचला. दोलायमान जांभळ्या फुले त्यांच्या कठोर परिश्रमाचा आणि अखंड समर्पणाचा पुरावा होता. “स्टिग्मास” म्हणून ओळखले जाणारे केशर धागे गोळा केले गेले आणि त्यानंतरच्या आठवड्यात प्रक्रिया सुरू झाली.काश्मीरचे अप्रत्याशित हवामान आणि तापमानातील चढ-उतार यांनी महत्त्वपूर्ण आव्हाने उभी केली. मात्र, भगव्याचे प्रणेते बिनधास्त राहिले. त्यांनी प्लॅस्टिकच्या बोगद्यांचा वापर केशरच्या फुलांना कठोर हवामानापासून वाचवण्यासाठी केला, ज्यामुळे यशस्वी कापणी होते.
जागतिक प्रभाव
काश्मीरमधील मॉडर्न फार्मच्या यशाचे दूरगामी परिणाम आहेत. मुंबई सारख्या हवामानाच्या परिस्थिती असलेल्या इतर शहरांमध्ये केशर लागवडीची आता शक्यता आहे. चिराग आणि क्रिश यांनी तयार केलेल्या नियंत्रित पर्यावरण मॉडेलची पुनरावृत्ती केली जाऊ शकते, ज्यामुळे केशर लागवड अधिक सुलभ होईल.
