हनुमान जयंती हा एक आनंददायी हिंदू सण आहे जो भगवान हनुमान, माकड देवाच्या जन्माचा सन्मान करतो. हा हिंदू महिन्याच्या चैत्र महिन्याच्या पौर्णिमेच्या दिवशी साजरा केला जातो, जो मार्चच्या शेवटी किंवा एप्रिलच्या सुरुवातीला येतो. हा सण हिंदू धर्मात अत्यंत महत्त्वाचा आहे आणि संपूर्ण भारत आणि जगभरात प्रचंड उत्साह आणि भक्तीभावाने साजरा केला जातो.
हिंदू धर्मातील सर्वात आदरणीय देवतांपैकी एक हनुमान शक्ती, धैर्य आणि भक्तीचे प्रतिनिधित्व करतो. भगवान विष्णूचा अवतार मानल्या जाणार्‍या भगवान रामावरील त्यांच्या अतूट निष्ठेसाठी ते ओळखले जातात. हनुमान हा संकटांचा रक्षक आणि अडथळे दूर करणारा म्हणूनही पूज्य आहे.
हनुमान जयंती हा लोकांसाठी भगवान हनुमानाची पूजा करण्याचा आणि त्यांचे आशीर्वाद घेण्यासाठी खास दिवस आहे. असे मानले जाते की या दिवशी हनुमानाची पूजा केल्याने त्याची दैवी कृपा आणि संरक्षण प्राप्त होते. हा सण हनुमानाचे सद्गुण साजरे करण्याची आणि त्यांच्या जीवनकथेतून प्रेरणा घेण्याची एक संधी आहे.
हिंदू पौराणिक कथेनुसार, हनुमानाचा जन्म अंजना आणि केसरीच्या पोटी झाला होता, जे दोन्ही खगोलीय प्राणी होते. हनुमानाचा जन्म अफाट सामर्थ्य आणि अलौकिक शक्तींनी झाला होता आणि प्रभू रामाच्या जीवनात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावण्याची त्यांची इच्छा होती. तो लहान असताना, त्याने उगवत्या सूर्याला पिकलेली फळे समजली आणि ती पकडण्यासाठी झेप घेतली. देवांचा राजा इंद्र याने हनुमानाला त्याच्या गडगडाटाने मारले, ज्यामुळे तो जमिनीवर कोसळला आणि तो बेशुद्ध झाला. वायू, वायू देवता आणि हनुमानाचे वडील संतप्त झाले आणि त्यांनी जगातून आपला श्वास काढून घेतला. यामुळे भयंकर दुष्काळ आणि दुष्काळ पडला आणि देवतांना त्यांची चूक कळली. त्यानंतर त्यांनी हनुमानाला अमरत्व, अजिंक्यता आणि उडण्याची शक्ती यासह विविध वरदानांचा आशीर्वाद दिला.
हनुमान जयंती भारताच्या अनेक भागात, विशेषतः उत्तर भारतात मोठ्या उत्साहात साजरी केली जाते. या दिवशी भक्त हनुमान मंदिरात जातात आणि देवतेला प्रार्थना आणि नैवेद्य देतात. हा दिवस हनुमान चालिसाचे पठण, हनुमानाची स्तुती करणारे स्तोत्र आणि रामायण, भगवान रामाची कथा सांगणारी महाकाव्य वाचनाने देखील चिन्हांकित केले जाते. बरेच लोक हनुमान जयंतीला उपवास करतात आणि फक्त शाकाहारी पदार्थ खातात. ते पूजा देखील करतात आणि देवतेला फुले, मिठाई आणि इतर नैवेद्य देतात. काही ठिकाणी या दिवशी मिरवणुका काढल्या जातात आणि लोक देवतेला श्रद्धांजली वाहण्यासाठी हनुमानाचा वेषभूषा करतात.
सारांश :
हनुमान जयंती हा हिंदू धर्मातील एक महत्त्वाचा सण आहे आणि तो मोठ्या भक्तिभावाने आणि उत्साहाने साजरा केला जातो. भगवान हनुमानाचे आशीर्वाद मिळविण्याची आणि शक्ती, धैर्य आणि भक्तीचे गुण साजरे करण्याची ही एक संधी आहे. हनुमान जयंतीशी संबंधित प्रथा आणि परंपरांचे निरीक्षण करून, आपण देवतेच्या जीवनकथेतून प्रेरणा घेऊ शकतो आणि त्याचे गुण आपल्या जीवनात आत्मसात करू शकतो.
