Nag Panchami 2023:हिंदू पौराणिक कथा आणि संस्कृतीत विशेष स्थान असलेल्या सापांचा सन्मान आणि शांत करण्याचा एक मार्ग म्हणून नागपंचमी पाळली जाते. साप बहुतेक वेळा विविध हिंदू देवतांशी संबंधित असतात आणि वेगवेगळ्या संदर्भांमध्ये त्यांचे सकारात्मक आणि नकारात्मक दोन्ही प्रतीक असतात.
विधी आणि उत्सव:
नागाची पूजा:
नागपंचमीला, लोक सापाच्या मूर्ती किंवा प्रतिमांना प्रार्थना आणि दूध देतात, बहुतेकदा चांदी, माती किंवा दगडापासून बनवलेल्या असतात. ते भगवान शिव किंवा भगवान विष्णू सारख्या सर्प देवतांना समर्पित मंदिरांना भेट देण्यासाठी देखील ओळखले जातात.
उपवास:
काही लोक नागपंचमीला उपवास करतात. सापांचा आदर म्हणून ते दिवसाच्या विशिष्ट तासांमध्ये काहीही खाणे टाळतात.(Nag Panchami)
सिंदूर लावणे:
भक्त नागाच्या मूर्तीवर सिंदूर किंवा कुंकू लावतात आणि नंतर दूध, मिठाई, फुले आणि काहीवेळा जिवंत उंदीर देखील अर्पण करतात.
रांगोळी काढणे:
स्त्रिया अनेकदा त्यांच्या घराच्या प्रवेशद्वारावर सापांचे चित्रण करणारी गुंतागुंतीची रांगोळी (पारंपारिक भारतीय कला) रेखाटतात.
Nag Panchami 2023 पौराणिक पार्श्वभूमी:
नागपंचमीशी संबंधित अनेक पौराणिक कथा आहेत
भगवान कृष्ण:
एका लोकप्रिय कथेमध्ये भगवान कृष्णाने गोकुळच्या रहिवाशांना सर्प देव कालियाच्या क्रोधापासून वाचवले होते. कृष्णाने नागाच्या फडावर नाचून त्याला वश केले.
भगवान शिव:
काही प्रदेशांमध्ये, नागपंचमी हा दिवस मानला जातो जेव्हा भगवान शिवाने समुद्रमंथन (समुद्र मंथन) दरम्यान विष प्याले होते, ज्यामुळे त्यांचा घसा निळा झाला होता. हा प्रसंग देवतेच्या निळ्या कंठात चित्रित केलेला आहे.
नागपंचमी भारतातील विविध प्रदेशांमध्ये वेगवेगळ्या पद्धतीने साजरी केली जाते आणि प्रथा आणि विधी भिन्न असू शकतात. हा उत्सव देशातील समृद्ध सांस्कृतिक विविधता आणि निसर्ग आणि पौराणिक कथांशी खोलवर रुजलेला संबंध दर्शवतो.
