आजकाल प्रत्येक जण मोबाईल फोनच्या आहारी गेलेला आहे. मोबाईलच्या अति वापरामुळे अनेक जणांना मोठ्या आजारांचा सामना करावा लागत आहे.
परिचय:
(Watching Reels All Day)आजच्या डिजिटल युगात सोशल मीडिया हा आपल्या जीवनाचा अविभाज्य भाग बनला आहे. इंस्टाग्राम सारखे प्लॅटफॉर्म वापरकर्त्यांना गुंतवून ठेवण्यासाठी विविध वैशिष्ट्ये देतात आणि लोकप्रियता मिळवणारे एक वैशिष्ट्य म्हणजे रील्स. रील पाहणे मनोरंजक आणि आकर्षक असू शकते, परंतु जास्त सेवन केल्याने मानसिक आरोग्यावर होणाऱ्या परिणामाबद्दल चिंता निर्माण होऊ शकते. हा SEO-ऑप्टिमाइझ केलेला ब्लॉग Reels पाहण्यात जास्त वेळ घालवणे आणि त्याचा मानसिक आजाराशी असलेला संभाव्य संबंध, आमच्या डिजिटल सवयींमध्ये निरोगी संतुलन राखण्याच्या महत्त्वावर प्रकाश टाकणारा संभाव्य संबंध शोधतो.
Addiction of Reels :
सध्या यंग जनरेशन संपूर्ण वेळ रील्स (Reels) पाहण्यात घालवतात. हे काही सेकंदाचे व्हिडीओ इतके मनोरंजन करणारे असतात की, संपूर्ण वेळ स्क्रोल करत राहतात. अगदी 10 वर्षांपासून 55 वर्षांच्या वयोगटापर्यंत सर्वच जण रील्स पाहतात. यामुळेच याच वयोगटातील लोक मानसिक आजाराला (Mental Illness) बळी पडत आहेत.
आजकाल सोशल मीडियाचा जमाना आहे. हवी असणरी प्रत्येक माहिती ही इंटरनेटवर आजच्या घडीला उपलब्ध आहे. या कारणामुळेच आजची यंग जनरेशन तासनतास मोबाईल फोन पाहण्यात घालवतात. परिणामी आपला सगळा वेळ स्क्रोल करण्यात घालवतात. बस, ट्रेन, मेट्रो, घर, कुटुंब या प्रत्येक ठिकाणी लोक आपल्या मोबाईल फोमध्ये बिझी राहतात. तासनतास मोबाईल पाहणे, त्यावर स्क्रोल करणे आणि इन्स्टाग्रामचे रील्स पाहाणे याची इतकी सवय लोकांना लागली आहे की, त्याचा सरळ परिणाम हा शरीरावर होतो.
आज आपण याबद्दल जाणून घेणार आहोत. यामुळेच ज्या लोकांना फोनची जास्त आवड आहे त्यांना झोप न लागणे, डोकेदुखी, मायग्रेन सारख्या समस्यांना सामोरे जावे लागत आहे.जर तुम्ही झोपत असाल तर तुम्हाला रीलचे स्वप्ने पडत आहेत. ही रील पाहण्याची सवय केवळ तरुणांमध्येच आहे असे नाही, तर 10 ते 55 वर्षे वयोगटातील लोकांमध्येही दिसून येते. त्यामुळे मानसिक आजार दिवसेंदिवस वाढत आहेत. ज्यामुळे डिप्रेशनमध्ये जाण्याचाही धोका वाढला आहे.
रील्स पाहण्याचे नुकसान
प्राथमिक तपासणीत रुग्णांनी कबूल केले की ते सुमारे दीड वर्षांपासून रील्स पाहत आहेत. ज्यामध्ये ते सकाळी उठल्याबरोबर रील बघायला लागतो आणि रात्रीपर्यंत तो रील पाहत राहतो. तर काही लोकांनी हे कबूल केले की, त्यांना व्हॉट्सअॅपवर शेअर केलेल्या रील्स बघायला आवडतात. रील्स दिसले नाहीत तर त्याला विचित्र वाटू लागते. जर तुम्हाला डोकेदुखी असेल आम्हाला दुसरे कोणतेही काम करावेसे वाटत नाही असेही त्यांनी कबूल केले. अनेक रुग्णांची कहाणी ही अजूनच विचित्र आहे. रात्री उठल्याबरोबर ते बसून रील बघू लागतात. ते पुन्हा झोपतात.
रील्सचे आकर्षण:
Reels, एक शॉर्ट-फॉर्म व्हिडिओ फॉरमॅट, सामग्री वापरण्यासाठी एक जलद आणि आकर्षक मार्ग ऑफर करते. त्याच्या अंतहीन स्क्रोल वैशिष्ट्यासह आणि सामग्री पर्यायांच्या विस्तृत श्रेणीसह, ते वापरकर्त्यांना सतत पाहण्याच्या लूपमध्ये सहजपणे आकर्षित करू शकते. रीलचे अत्यंत आकर्षक स्वरूप, त्यांच्या मनोरंजक आणि अनेकदा व्यसनाधीन सामग्रीसह, स्क्रीन वेळ वाढवण्यास कारणीभूत ठरू शकते.
अत्याधिक रील्सच्या वापराची चेतावणी चिन्हे:
रील्सचा संयतपणे आनंद घेणे सामान्य असले तरी, जास्त प्रमाणात सेवन केल्याने मूळ समस्या सूचित होऊ शकतात. येथे लक्ष ठेवण्यासाठी काही चेतावणी चिन्हे आहेत:
जबाबदाऱ्यांकडे दुर्लक्ष करणे:
Reels पाहण्यात जास्त वेळ घालवण्यामुळे काम, अभ्यास किंवा वैयक्तिक नातेसंबंध यासारख्या अत्यावश्यक कामांकडे दुर्लक्ष होत असेल तर ते चिंतेचे कारण असू शकते.
बिघडलेले झोपेचे नमुने:
रीलमध्ये मग्न असताना वेळेचा मागोवा गमावणे आणि झोपेच्या तासांचा त्याग केल्याने झोपेच्या पद्धतींमध्ये व्यत्यय येऊ शकतो, ज्यामुळे थकवा येतो, उत्पादकता कमी होते आणि संभाव्य आरोग्य समस्या येतात.
मनःस्थिती आणि भावनिक बदल:
जास्त प्रमाणात रील्सच्या सेवनामुळे मूड बदलणे, चिडचिडेपणा किंवा चिंता आणि तणावाची पातळी वाढू शकते. हे एक सामना करण्याची यंत्रणा किंवा वास्तविक जीवनातील आव्हानांपासून सुटका म्हणून देखील काम करू शकते.
सामाजिक अलगाव:
सामाजिक परस्परसंवादांमध्ये गुंतण्याऐवजी रील पाहण्यात बराच वेळ घालवणे निवडल्याने सामाजिक अलगाव आणि वास्तविक जगापासून अलिप्तता येऊ शकते.
निरोगी शिल्लक शोधत आहे:
Reels पाहणे मनोरंजक असले तरी, आमच्या डिजिटल सवयींमध्ये निरोगी संतुलन राखणे महत्त्वाचे आहे. विचार करण्यासाठी येथे काही धोरणे आहेत:
वेळ मर्यादा सेट करा:
रील वापरण्यासाठी विशिष्ट वेळ मर्यादा स्थापित करा आणि त्यांना चिकटवा. स्क्रीन टाइम प्रभावीपणे ट्रॅक आणि व्यवस्थापित करण्यासाठी स्मार्टफोन सेटिंग्ज किंवा तृतीय-पक्ष अॅप्स वापरा.
मनापासून व्यस्त रहा:
रील पाहताना तुमच्या भावनिक आणि मानसिक स्थितीची जाणीव ठेवा. विश्रांती घ्या, सजगतेचा सराव करा आणि कल्याण आणि वैयक्तिक वाढीस प्रोत्साहन देणाऱ्या क्रियाकलापांमध्ये व्यस्त रहा.
तुमचा डिजिटल वापर वैविध्यपूर्ण करा:
अधिक संतुलित आणि समृद्ध ऑनलाइन अनुभव सुनिश्चित करण्यासाठी रीलच्या पलीकडे विविध डिजिटल सामग्री एक्सप्लोर करा. तुमच्या स्वारस्यांशी जुळणारी शैक्षणिक, माहितीपूर्ण किंवा प्रेरक सामग्री शोधा.
ऑफलाइन कनेक्ट करा:
वास्तविक जीवनातील परस्परसंवाद आणि मित्र, कुटुंब आणि तुमच्या सभोवतालच्या जगाशी अर्थपूर्ण कनेक्शनला प्राधान्य द्या. छंद, शारीरिक क्रियाकलापांमध्ये व्यस्त रहा आणि निरोगी जीवनशैली राखण्यासाठी वैयक्तिक ध्येयांचा पाठपुरावा करा.
रील्स पाहून शरीराचे होणारे नुकसान
डोळे आणि डोके दुखणे.
झोपेच्या वेळी डोळ्यात लाईट येतेय असे वाटणे.
खाणे-पिणे वेळेवर न करणे.
रील्स पाहण्याची हौस ही एखाद्या आजारापेक्षा कमी नाही, त्यामुळे त्यापासून संरक्षण करा
जर तुम्हाला हा आजार टाळायचा असेल तर दररोज कमी रिल्स पाहण्याचा प्रयत्न करा.
गरज असेल तेव्हाच मोबाईल वापरा.
पुस्तके वाचायला सुरुवात करा.
मित्र आणि कुटुंबासह अधिक वेळ घालवा.
निष्कर्ष:
रील पाहणे हा एक आनंददायक मनोरंजन असू शकतो, परंतु जास्त प्रमाणात सेवन हे मानसिक आरोग्याच्या समस्यांचे संभाव्य लक्षण असू शकते. चेतावणी चिन्हे ओळखणे, निरोगी संतुलन राखण्यासाठी सक्रिय उपाययोजना करणे आणि आवश्यक असल्यास व्यावसायिक मदत घेणे आवश्यक आहे. लक्षात ठेवा, ऑनलाइन आणि ऑफलाइन दोन्ही प्रकारे आपल्या मानसिक आरोग्याची काळजी घेणे नेहमीच प्राधान्य असले पाहिजे.
