Kalash Sthapana:शारदीय नवरात्र हा एक महत्त्वाचा हिंदू सण आहे जो दुर्गा देवीची उपासना आणि वाईटावर चांगल्याचा विजय साजरा करतो. हा शुभ सण आश्‍विन (अश्विन शुक्ल प्रतिपदा) चांद्रमासाच्या तेजस्वी अर्ध्या महिन्याच्या पहिल्या दिवशी सुरू होतो आणि नवमीपर्यंत नऊ दिवस चालतो. हे विशेषत: ऑक्टोबरमध्ये येते, या वर्षीचे पाळणे 14 ऑक्टोबर 2023 पासून सुरू होत आहे. या नऊ दिवसांमध्ये, भक्त दुर्गा देवीला विशेष आदर देतात आणि विविध पवित्र विधी करतात.
शारदीय नवरात्री: महत्त्व आणि विधी
शारदीय नवरात्री, ज्याला महा नवरात्री म्हणूनही ओळखले जाते, हिंदू धर्मात खूप आध्यात्मिक महत्त्व आहे. हे राक्षस महिषासुरावर देवी दुर्गाच्या विजयाचे प्रतीक आहे, वाईटावर चांगल्याच्या अंतिम विजयाचे प्रतीक आहे. या वेळी, भक्त देवी दुर्गेच्या नऊ वेगवेगळ्या रूपांची पूजा करतात, ज्यांना नवदुर्गा म्हणून ओळखले जाते, त्यापैकी प्रत्येक विशिष्ट गुण आणि सद्गुणांना मूर्त रूप देते.
Kalash Sthapana:शुभ प्रारंभ तारीख आणि वेळ
शारदीय नवरात्रीची सुरुवात प्रतिपदा तिथी (चांद्र पंधरवड्याचा पहिला दिवस) पासून होते, जी 14 ऑक्टोबर 2023 रोजी शनिवारी रात्री 11:24 वाजता येते. उत्सवाची सांगता नवमी तिथी (नवव्या दिवशी) 15 ऑक्टोबर 2023 रोजी, रविवारी, सकाळी 12:32 वाजता होईल.
कलश स्थापनेची प्रक्रिया
शारदीय नवरात्री दरम्यान सर्वात पवित्र संस्कारांपैकी एक म्हणजे कलश स्थापना, पवित्र पात्र किंवा कलशाची स्थापना.(Shardiya Navratri) कलश स्थापना करण्याची सविस्तर प्रक्रिया येथे आहे:
कलश स्थापनेची वेळ
कलश स्थापनेसाठी सर्वात शुभ मुहूर्त 15 ऑक्टोबर 2023, रविवार रोजी सकाळी 11:44 ते दुपारी 12:30 दरम्यान येतो. ही कालमर्यादा हे सुनिश्चित करते की प्रचलित वैश्विक ऊर्जेनुसार विधी आयोजित केला जातो.
कलश स्थापना पूजेची पायरी
तयारी आणि शुद्धता: ब्रह्म मुहूर्ताच्या दरम्यान धार्मिक स्नान करून सुरुवात करा, जो पहाटेच्या सुमारास शुभ वेळ आहे. आंघोळीनंतर स्वच्छ, ताजे कपडे घाला.
स्वस्तिकचे रेखाचित्र: स्वच्छ व्यासपीठावर किंवा उंचावलेल्या पृष्ठभागावर, लाकडी फळीवर किंवा कापडाच्या तुकड्यावर स्वस्तिक चिन्ह, एक पवित्र हिंदू चिन्ह काढा.
टिळकांचा अर्ज: स्वस्तिकावर चंदन (चंदनाची पेस्ट) आणि अक्षता (अखंड तांदळाचे दाणे) लावा.
देवतेचे स्थान: स्वस्तिकवर दुर्गा देवीची प्रतिमा किंवा चित्र ठेवा.
पूजा करणे: आपल्या परंपरा आणि कौटुंबिक पद्धतींनुसार देवी दुर्गा देवीची पूजा करा आणि पूजा करा. यामध्ये सहसा फुले, धूप आणि पवित्र दिवे अर्पण करणे समाविष्ट असते.
कलश स्थापना: आता, पवित्र कलशाची स्थापना करा, जी दुर्गा देवीची उपस्थिती दर्शवते. हे उत्तर दिशेला ठेवलेले आहे, समृद्धी आणि कल्याणाचे प्रतीक आहे.
कलशाची सजावट: आंब्याची पाने आणि नारळ तसेच लाल किंवा पिवळ्या कापडाने कलश सजवा. या वस्तू शुद्धता आणि समृद्धीचे प्रतीक आहेत.
दैवी उर्जेचे आवाहन: मंत्रांचा उच्चार करून आणि आरती करून, आशीर्वाद आणि संरक्षण मागून दैवी उर्जेचे आवाहन करा.
अर्पण: आपण आपल्या भक्तीचे प्रतीक म्हणून देवीला फळे, मिठाई आणि धान्य यांसारख्या विविध वस्तू देऊ शकता.
